Rozwiązania, które weszły w życie w 2019 r., w znaczący sposób komplikują zasady poboru podatku u źródła od wypłat na rzecz zagranicznych kontrahentów. Konsekwencje zmian utrudnią życie polskim firmom.
Podatek u źródła, czyli tzw. WHT (skrót od angielskiej nazwy Witholding Tax) jest zryczałtowanym podatkiem (od osób prawnych i od osób fizycznych) pobieranym przez płatników od niektórych dochodów. Zwyczajowo o podatku u źródła mówi się w kontekście podatku pobieranego od niektórych dochodów uzyskiwanych w Polsce przez nierezydentów podatkowych a będących osobami fizycznymi lub osobami prawnymi. W niektórych przypadkach jest on również pobierany także od rezydentów (np. przy wypłacie dywidendy do podmiotu krajowego).
W przypadku działalności prowadzonej w oparciu o międzynarodowe struktury podmiotów, szczególnie ważna jest kwestia podatku u źródła potrącanego przez polskie podmioty od wypłacanych zagranicznym partnerom transferów takich jak opłaty licencyjne, odsetki od pożyczek, dywidendy czy opłaty za świadczone usługi niematerialne, chociażby doradcze.
Standardowe stawki polskiego podatku u źródła wynoszą 19 lub 20 procent. Jednak w przypadku transakcji z podmiotem będącym rezydentem podatkowych kraju, z którym Rzeczypospolita Polska podpisana jest umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, dla należności za usługi niematerialne stosuje się niższą stawkę albo zwolnienie z opodatkowania. W stosunku do odsetek czy dywidend ulgi te wynikają wprost z ustawy o podatku od osób prawnych.
Rewolucyjne zmiany uderzą w przedsiębiorców
Przeprowadzone zmiany w podatku u źródła w 2019 wprowadzają nowe zasady poboru podatku u źródła. Szczególnie mogą okazać się uciążliwe dla podmiotów, które tej pory korzystały z całkowitych zwolnień z poboru podatku, a od lipca 2019 r. będą one zmuszone do jego poboru w pełnej wysokości.
Zasady poboru całego podatku u źródła – bez ulg i zwolnień będą dotyczyć sytuacji, w której podatnik od tego samego płatnika w jednym roku osiągnie przychody na kwotę przekraczającą 2 mln polskich złotych. Wejście w życie przepisów w tym zakresie odroczono do 1 lipca 2019 r. Obowiązek poboru podatku przez płatnika według podstawowej stawki wystąpi już w momencie wypłaty należności. Przepisy dopuszczają możliwość dochodzenia zwrotu zapłaconego podatku.
Sposób i kryteria poboru podatku
Kluczową zmianą jest zmiana zasad poboru podatku u źródła w tym wprowadzenie kryterium wielkości transferu. W przypadku, gdy transfery na rzecz danego partnera przekroczą w roku podatkowym limit 2 mln złotych płatnik będzie zobowiązany do poboru podatku w pełnej wysokości, według stawki wynikającej z polskich przepisów (20 proc. lub 19 proc.) i to niezależne od tego, czy przysługuje mu możliwość zastosowania stawki obniżonej, zwolnienia czy niepobrania podatku.
Taka regulacja tworzy nierównowagę pomiędzy podatnikiem a aparatem skarbowych a co więcej kreuje anty-biznesowe środowisko podatkowe. Podmioty, które dokonywały wypłat na rzecz nierezydentów i do tej pory stosowały stawki obniżone, zwolnienia lub nie pobierały podatku z uwagi na postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub zwolnienia, wynikające z art. 21 ust. 3 i 22 ust. 4 ustawy o CIT teraz będą musiały rozpoczynać procedury zwrotu i udowadniać organom słuszność i zasadność gospodarczą transakcji.
Kryterium wartości transakcji - podarek u źródła przy transferach poniżej 2 milionów złotych
W przypadku nieprzekroczenia wskazanego progu 2 milionów, płatnik może, tak jak dotychczas, stosować preferencje na podstawie ustawy o CIT czy danej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Nadal jednak jest zobowiązany do weryfikacji danej płatności i dodatkowo od tej pory – do dochowania przy tym należytej staranności, czyli weryfikacji statusu kontrahenta na bardziej restrykcyjnych zasadach. Dotychczas stosowane samo dostarczenie certyfikatu rezydencji podatkowej kontrahenta nie wypełnia znamion należytej staranności.
Nowe przepisy zaostrzają ponadto definicję beneficjenta rzeczywistego (którym będzie w tym przypadku zwykle podatnik – podmiot zagraniczny). Musi to być podmiot, który:
otrzymuje należność dla własnej korzyści,
nie jest jedynie pośrednikiem,
prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby.
Wiąże się to z koniecznością udowodnienia, że beneficjent posiada przedsiębiorstwo, w którym faktycznie wykonuje działalność gospodarczą (oświadczenie płatnika lub opinia organu). Niedopełnienie obowiązków sprawdzenia beneficjenta zagranicznego może doprowadzić do konieczności poboru podatku według podstawowych stawek (nawet pomimo posiadania certyfikatów rezydencji i potencjalnej możliwości zastosowania postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania).
Zwolnienie od płatności podatku dla przychodów powyżej 2 mln złotych
W przypadku przekroczenia progu 2 mln złotych transferów w ciągu roku podatkowego w stosunku do jednego odbiorcy, utrzymanie dotychczasowych ulg i zwolnień teoretycznie nadal jest możliwe.
Pierwszym sposobem na niepobranie podatku jest złożenie oświadczenia przez polskiego płatnika. Oświadczenie płatnika powinno wskazywać, że posiada on dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego dla zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku. Płatnik musi oświadczyć, ze po przeprowadzeniu weryfikacji transakcji oraz kontrahenta nie posiada wiedzy o istnieniu okoliczności uniemożliwiających spełnienie przesłanek stosowania zwolnienia. Przepisy przewidują bardzo szeroki zakres odpowiedzialności wynikającej ze złożenia nieprawdziwego oświadczenia lub niedokładnej weryfikacji. Konieczne jest wskazanie, że oświadczenie to będzie dotyczyło osobno każdego kontrahenta i musi zostać złożone każdorazowo przed dokonaniem wypłaty należności. Oświadczenie będzie ważne jedynie przez dwa miesiące.
Drugim, bardziej korzystnym sposobem na niepobieranie podatku powyżej 2 mln zł jest uzyskanie opinii naczelnika urzędu skarbowego o stosowaniu zwolnień. Opinia ma być wydawana na wniosek (płatny 2000 zł) i być ważna trzy lata. Opinie będzie można uzyskać m.in. dla: dywidend, odsetek, należności z praw autorskich. Urząd Podatkowy nie wyda jednak opinii w sprawie zwolnienia z podatku u źródła m.in. z usług niematerialnych, takich jak usługi: doradcze, księgowe, badania rynku, prawne, reklamowe, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, rekrutacji pracowników. Wniosek o wydanie opinii będzie mógł złożyć podatnik (podmiot zagraniczny), natomiast płatnik będzie miał taką możliwość jedynie w przypadku, gdy podatek zostanie zapłacony z jego własnych środków. Przepisy przewidują ponadto wiele przypadków, w których organ będzie mógł odmówić wydania opinii, np. w razie przypuszczenia obejścia prawa czy podejrzenia, że podatnik nie prowadzi rzeczywistej działalności gospodarczej.
Zwolnienie od płatności podatku dla przychodów powyżej 2 mln złotych
Jeżeli podatek w stawce podstawowej zostanie jednak pobrany (z uwagi na przekroczenie progu 2 mln zł), będzie istniała możliwość jego odzyskania poprzez złożenie wniosku o zwrot podatku. Ponieważ podatek jest pobierany od należności kontrahenta zagranicznego, to właśnie ten podmiot jest uprawniony do wystąpienia z wnioskiem o zwrot podatku. Ponownie, z wnioskiem takim będzie mógł ewentualnie wystąpić polski płatnik, ale tylko w przypadku, gdy podatek zostanie zapłacony z jego własnych środków. Sama procedura złożenia wniosku i zwrotu podatku będzie natomiast skomplikowana i długotrwała. Czas na dokonanie zwrotu będzie wynosił, co do zasady, sześć miesięcy. W ramach weryfikacji wniosku mogą zostać podjęte czynności sprawdzające i kontrolne, zarówno po stronie płatnika, jak i po stronie podatnika zagranicznego, więc czas oczekiwana na zwrot może się znacznie wydłużyć.
Wniosek o zwrot pobranego podatku u źródła
Polski podatek u źródła pobierany jest przez płatników, którzy mają miejsce zamieszkania, siedzibę lub zagraniczny zakład w Polsce. W sytuacji, gdy polski klient prowadzi działalność gospodarczą poprzez podmiot zagraniczny (np. spółka na Cyprze, spółka w Wielkiej Brytanii) nie posiadając w Polsce zakładu, przepisy te nie będą miały zastosowania.
Autor:
Michał Jabłoński
office@kancelariajablonscy.pl
+22 299 45 65